Potinin işğalı
| Potinin işğalı | |||
|---|---|---|---|
 | |||
| Tarix | 11 avqust-12 sentyabr 2008 | ||
| Yeri | Poti | ||
| Nəticəsi | Gürcü qoşunları tərəfindən şəhəri döyüşsüz tərk edilməsi, gürcü hərbi gəmilərinin Rusiya desant qüvvələri tərəfindən batırılması. | ||
| Münaqişə tərəfləri | |||
|
|
|||
| İtkilər | |||
|
|||
|
|
|||
Rus ordusu tərəfindən Potinin işğalı — 2008-ci ildə Gürcüstan-Cənubi Osetiya qarşıdurmasının aktiv mərhələsində Gürcüstanın Poti şəhərinin rus ordusu tərfindən işğalı.
İşğaldan əvvəlki vəziyyət
[redaktə | mənbəni redaktə et]Poti Qara dəniz sahilində Gürcüstanın iqtisadi cəhətdən əsas limanıdır. Poti dənizə çıxışı olmayan Cənubi Qafqaz və Mərkəzi Asiya ölkələri üçün kritik bir giriş nöqtəsidir.
İşğal
[redaktə | mənbəni redaktə et]Rusiya təyyarələri 8 avqustda Potini bombalayır və liman iki gün bağlı qalır. Rusiya Hərbi Hava Qüvvələri 9 avqustda limana hücum edir.
Rusiya hərbi gəmiləri 10 avqust 2008-ci ildə Poti də daxil olmaqla Qara dəniz sahilindəki Gürcüstan limanlarının yaxınlığında yerləşdirilir.
Avqustun 11-də gürcü səlahiyyətliləri rus qüvvələrinin Potiyə daxil olduğunu, ancaq Rusiya yalnız kəşfiyyat missiyası göndərdiyini iddia edir. 12 avqustun səhərində, Rusiya prezidenti rus hərbi əməliyyatları dayandıracağını açıqladıqdan bir saat sonra bombardman səsləri eşidilir. Rus qoşunları Poti limanından keçərək onun ətrafında mövqelər tutur[1]..
12 avqustda Rusiya Qara Dəniz Donanmasının döyüş gəmiləri Poti limanına uğurlu basqın təşkil edir. Gürcü torpedo və raket gəmiləri məhv edilir.
Avqustun 13-də Əl-Cəzirə müxbirləri "bütün gün bölgəyə çoxlu sayuda rus əsgəri gələrək" 6 gürcü gəmisini məhv etdiyini bildirir. Müxbir Hoda Abdel Həmid "Rusiya açıq şəkildə hücuma keçdi" ifadəsini işlədir.
14 avqustda Reuters xəbər verir ki, Poti şahidləri rus tanklarının şəhərə girərək şəhəri "talan etdiklərini" söyləyir. Rusiya Baş Qərargah rəisinin müavini Anatoli Noqovitsin rus əsgərlərinin Potidə olmasını inkar edir. Associated Press Television News qrupu Potinin kənarında rus əsgərlərinin keçmiş sovet hərbi bazasında gürcü hərbi texnikası axtardığının şahidi olur. 15 avqustda BBC müxbiri Rusiya qüvvələri Potidəki hərbi texnikanı çıxarmaq və ya məhv etmək niyyətində olduğunu bildirir. 19 avqust səhər saatlarında 70-ə yaxın rus əsgəri liman bölgəsinə daxil olur. Potidəki rus qüvvələri limanı qoruyan 21 gürcü əsgərini əsir götürür. Ruslar ABŞ-nin mülkü olan 5 Humveesi də müsadirə edir. Onların Humveesi Senakidəki rus qoşunları tərəfindən işğal edilmiş bir Gürcüstan hərbi bazasına aparılır. Humvelər daha sonra Rusiyanın əlində olan ərazinin dərinliyində Abxaziyaya aparıldığı bildirilir. Rus əsgərləri Abxaziya ilə Poti arasındakı əsas magistral yollarda artilleriya qurğuları yerləşdirir. Əsir götürülənlər 18 avqust gecəsi Potidə əvvəllər tərk etdikləri mövqeyə qayıdan Gürcüstan sahil mühafizəçiləri idi. Gürcüstan rəsmilərinin bildirdiyinə görə, onlar atəşkəs razılaşmasına əsasən bunu etmək hüququna malik idilər. 20 avqustda Poti limanından bir məmur rus ordusunun geri çəkildiyini bildirir.
Avqustun 22-də Rusiya Gürcüstandan qüvvələrinin çıxarılmasının başa çatdığını elan edir. Buna baxmayaraq iki rus forpostu patrul etmək üçün Potidən kənarda qalır. Avqustun 23-də keçirdiyi mətbuat konfransında General Anatoli Noqovitsin "bu patrul xidmətlərinin beynəlxalq müqavilədə nəzərdə tutulduğunu" bildirir.
Avqustun 24-də Rusiya qüvvələri hələ də Poti limanında olarkən, ABŞ hərbi gəmisi yardım təchizatı ilə Batumiyə, Potidən 80 km (50 mil) cənubda gəlib çıxır.
13 sentyabrda Poti yaxınlığındakı bütün missiyalar saat 11:00 -a qədər ləğv edilir.
İşğal sonrası
[redaktə | mənbəni redaktə et]UNOSAT 25 avqust 2008-ci ildə əldə edilən Poti peyk görüntülərinin ilk analizini aparır. Analiz zamanı altı gürcü gəmisinin zərər gördüyü müəyyən edilir. Şəhərdə başqa heç bir ziyan müəyyən edilmir[2].
İstinadlar
[redaktə | mənbəni redaktə et]- ↑ Михаил Зыгарь, Владимир Соловьёв. "Пятидневная война" (rus). Журнал «Власть». 18.08.2008.
- ↑ Sattelite damage assessment for Poti 25 august 2008 UNOSAT